Τα σκυριανά κεντήματα διακρίνονται σε "γραφτά" και "ξομπλιαστά".Τα "γραφτά" σχεδιάζονται πρώτα στο πανί και μετά τελαρώνονται, δηλαδή το πανί τεντώνεται κομμάτι κομμάτι μέχρι να κεντηθεί. Τα σχέδιά τους είναι ελεύθερα και με κίνηση. Τα "γραφτά" θεωρούνται και τα πιο παλαιά και κεντιούνται με την παλαιότερη βελονιά, την ασταχωτή.
Τα "ξομπλιαστά" ως ονομασία προέρχονται από την λέξη "ξομπλιάζω", που στη Σκύρο σημαίνει κοιτάζω και αντιγράφω. Επικρατεί μάλιστα ως παρατσούκλι για εκείνες που παρατηρούν τους άλλους επίμονα να τις λένε "ξόμπλια". Τα "ξομπλιαστά" κεντήματα αντιγράφονται με μέτρημα και είναι κυρίως γεωμετρικά, χωρίς καμπύλες και κύκλους.
Τα σκυριανά κεντήματα χωρίζονται επίσης σε πολύχρωμα, κεντημένα με μετάξια βαμμένα σε υπέροχα χρώματα, σε ασπροκέντητα με κατάλευκο μετάξι, σε κοκκινοκέντητα με κόκκινο μετάξι και σε χρυσοκέντητα. Ειδικά τα χρυσοκέντητα, μαχραμάδες και μπόλιες κεντιούνται με χρυσονήματα που έχουν μάλαμα και ασήμι και με ελάσματα και τέλια που απαιτούν μεγάλη δεξιοτεχνία για να κεντηθούν.
Το μετάξι αποτελούσε την κύρια κλωστή για τα κεντήματα και μαζί με το λινό ή με το βαμβάκι χρησιμοποιούνταν σε υπέροχα υφάσματα που φτιάχνονταν στον αργαλειό. Οι Σκυριανές δημιουργούσαν κεντήματα για το στόλισμα του σπιτιού τις "καλές" μέρες, τις γιορτές, τη γιορτή τ'αντρούς, τ'αρραβωνιάσματα και το γάμο. Κεντήματα καθημερινά, στρωσίδια του καλού καναπέ και του κρεβατιού, κεντήματα για τις καλές φορεσιές, αλλά και κεντήματα για σεντόνια, νεκροσέντονα, κρεβατόγυρους, μαξιλάρες, προσκεφαλάδες, μαχραμάδες, τακίμια, σερβέτες, ποκάμ'σα, μεταξωτά μ'σοφόρια, ζώνες, κ'ντόρες, φεγγάρια (καρφίτσες κεντητές στο μαντίλι, γνωστό ως "φτα", της στολής της νύφης), ποκάμ'σα με δαντέλα για τη στολή του τσοπάνη, τραπεζομάντιλα, κουρτίνες, πετσέτες, τσεμπεράκια κλπ
Απόσπασμα από το βιβλίο Σκύρος Θησαυροί Παράδοσης - Κεντήματα Ξυλόγλυπτα Κεραμικά
Όλγα Ζαχαράκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου