Παρασκευή 22 Μαΐου 2020

To σκυριανό σπίτι

Η χώρα από την καστροπολιτεία ως τις άκρες της πλαγιάς, απλώνεται σαν καρφίτσα ασημοκαπνισμένη πάνω στις γαλανοσταχτιές πτυχές της θάλασσας. Με το φύσημα τ' αγέρα και την πνοή της Ανατολής, ένα αχνόλευκο πέπλο απλώνεται πάνω από τα μικρά σπίτια που σκαρφαλώνουν το ένα πάνω στο άλλο.

Το σκυριανό σπίτι, μικροκαμωμένο και με ξεχωριστή χάρη είναι ένα μπαούλο από 'κείνα τα παλιά, που όταν το ανοίξεις θα σου αποκαλύψει ό,τι φυλάει μέσα του. Κάτασπρο, μικρό μόλις 40-50 m2 με μικρά παράθυρα και μικρή αυλή, με φούρνο πολλές φορές και πεζούλια, ένας κύβος που τον σκεπάζει ο "λιακός" (ταράτσα) με το μελάγγι.
"Το μελάγγι" καλύπτει την επιφάνεια σαν πλάκα προστασίας. Είναι χώμα σε χρώμα γερανιό, αργιλώδες, που πριν το στρώσουν, το χτυπούσαν για να σπάσει, το άπλωναν, εδώ και εκεί άφηναν "σβούλια" (κομμάτια) που έλιωναν με τις βροχές και στις άκρες έφτιαχναν για όμορφο τελείωμα την "ριγλωσσιά" με μια μικρή κλίση για να φεύγει το νερό. Το μελάγγι ή μελαγγόνι το έφερναν από την τοποθεσία Μελαγκτά.

Με το που σκέπαζαν το σπίτι, έστηναν καλαμένιο σταυρό με λουλούδια για να είναι καλοστεριωμένο. Η καλύτερη ευχή για τους νοικοκύρηδες ήταν να είναι  η νοικοκυρά του σπιτιού προκομμένη και γνωστική, να φυλάει το σπίτι για να μην έχει "κακό σύμποδο" και να ξέρει από γιατροσόφια και ξόρκια. Πριν το κατοικήσουν έβαζαν να κοιμηθούν σε αυτό γέρος και γριά ώστε αν έχει κακό στοιχείο να βρει αυτούς. Την επόμενη μέρα, πριν μπουν, κρεμούν πίσω από την πόρτα μαχαίρι μαυρομάνικο, ψαλίδι ανοιχτό, ένα κομμάτι δίχτυ, ένα κόκκαλο από σαγόνι σαλαχανά ή το καύκαλο μιας "αβατάλας" (χελώνας) για να διώχνουν το κακό. Τα πέτρινα σπίτια χτίζονταν με τα "πουριά" (πωρόλιθο που έπαιρναν από το λατομείο στα Γυρίσματα , στη θέση Πουριά). Ενδιάμεσα στους τοίχους και πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα έμπαιναν τα "χατίλια", δοκάρια κέδρου.
Στα πολύ παλιά σπίτια οι κέδροι ήταν σχεδόν ακατέργαστοι, κόβοντας μικρό μέρος από τα κλαδιά τους.

Από το βιβλίο  ΣΚΥΡΟΣ - θησαυροί παράδοσης  - κεντήματα -ξυλόγλυπτα - κεραμικά
'Ολγα Ζαχαράκη



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου